Logo
Bu sayfayı yazdır

 

Değerli öğrencilerimiz, velilerimiz ve çalışanlarımız,

E.Coli bakterisinin adını sıkça duyardık. Ama E.E.Coli (EHEC) bakterisini hiç duymamıştık, Ta ki Almanya'da 3 kişi bu bakteri nedeniyle ölene kadar. Almanya'da büyük paniğe neden olan EHEC bakterisi 3 kişinin ölümüne ve 400 kişinin yatağa düşmesine neden oldu. Şu aralar ise komşu Yunanistan'da, bir Alman turistte EHEC bakterisi tespit edildiği bildirildi. Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın, Türkiye'ye de gelebileceği uyarısı ise ülkemizde tüm kamuoyunu tedirgin etti.

Peki bu EHEC nedir, belirtileri nelerdir, hakkında ne tür bilgiler var bir bakalım:

EHEC nedir? Ne yapar?

Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC), Shiga toksin (verotoksin) üreten E.coli'lere verilen isimdir. Şiddetli karın ağrısı, sulu ishal, kanlı ishal, hemorajik kolit, hemolitik üremik sendrom (HÜS), akut böbrek yetmezliği gibi birçok farklı klinik tabloya yol açabilir. Genellikle karın ağrısı ve sulu ishal şeklinde başlayan yakınmalar birkaç gün içinde kanlı ishal halini alır. Ateş genellikle görülmez. Hastalık çocuklarda (5 yaş altı) ve yaşlılarda (65 yaş üstü) daha ağır seyreder. Genç erişkinlerde genellikle kendini sınırlayan ishal görülürken çocukların ve yaşlıların %10'unda HÜS görülür. HÜS, akut böbrek yetmezliğine ve yoğun transfüzyon ihtiyacına yol açar. Bu dönemde destek tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisi ve bağırsak hareketini durduran ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır. Bazı hastalarda HÜS kronik böbrek yetmezliği ile sonuçlanırken olguların %3-5'i kaybedilir. Bu klinik tabloya en sık yol açan EHEC serotipi O157:H7'dir. Bu serotip dışındaki bakteriler de nadiren benzer klinik tabloya yol açabilirler.

Nasıl bulaşır?

EHEC, büyükbaş otçul hayvanların bağırsaklarında bulunur. Dış ortam koşullarına dayanıklı olduğundan sebze ve meyvelerde de bulunabilir. Çok az sayıda bakteri (10-100 adet) hastalığa yol açabilmektedir. En sık görülen kaynaklar iyi pişmemiş hamburger köfteleri, salam, iyi pişmemiş biftek, çiğ süt olmakla birlikte iyi yıkanmamış çiğ sebzelerden de bulaşabilmektedir. Hastalanan bir kişiden çevresindeki diğer kişilere bulaştığı da bilinmektedir.

Nasıl korunulabilir?

Besinlerin hazırlanması sırasında sanitasyon koşullarına uyulması önemlidir. Etlerin iyi piştikten sonra yenmesi gerekir. Süt, pastörize ürün alınarak veya kaynatılarak tüketilmelidir. Çiğ yenen sebze ve meyveler çok iyi yıkanmalıdır. El yıkamaya dikkat edilmelidir.

Almanya'daki durum nedir?

Mayıs ayı başında Almanya'da ishal ve HÜS olgularında bir artış saptanmıştır. Yılda yaklaşık 1000 EHEC olgusu saptanan Almanya'da 3 hafta içinde, toplam 1200'ü aşkın hastada, EHEC'e bağlı ishal bildirilmiştir. Yüzlerce hastanın hastanede izlenmekte olduğu ve olguların 10'unun ölümle sonuçlandığı bildirilmektedir. Hasta örneklerinden EHEC O104:H4 izole edilmiştir. Tüm dünyada en sık görülen serotip EHEC O157:H7 iken bu salgında EHEC O104:H4 tespit edilmiştir. EHEC O157:H7 çocuklarda ve yaşlılarda ağır seyrederken bu yeni salgın genç hastaları da etkilemektedir. Kaynağın ne olduğu kesinlik kazanmamakla birlikte İspanya'dan getirtilen salatalıklar başta olmak üzere sebzeler incelenmektedir.

Sonuç: Yaz aylarının yaklaşması ile birlikte zaten artma eğilimi gösteren bağırsak enfeksiyonlarına ilaveten, gündemde olan EHEC virüsünden de korunmanın en önemli yolu, menşei bilinmeyen suların tüketilmemesi, çiğ sebze ve meyvelerin tüketilmeden önce iyi yıkanması ve kişisel temizliğe dikkat edilmesi, özellikle ellerin her yemekten önce ve sonra yıkanmasıdır. Kullanılan ve içilen suların klorlanması pek çok mikrobun yaşamasını önler. Şüpheli suların, şüpheli olmasa bile salgın olduğu bilinen yerlerdeki suların kaynatılarak kullanılması gereklidir.

 

İlgili Yazılar

 

Dr. Levent Doğancı (Bayındır Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü ) EHEC Nedir?

"EHEC (Enterohemorajik Escherichia coli ), verotoksin isimli tehlikeli bir toksin üretebilen E.coli bakteri tipine verilen kısaltılmış bir isimdir. Karın ağrısı, sulu, kanlı bir ishal (hemorajik kolit), ve bol miktarda kırmızı kan elemanlarının erimesine yol açarak hemolitik üremik sendrom (HÜS), akut böbrek yetmezliği ile seyreden çok ağır bir hastalığa yol açabilir. Genellikle ilk yakınmalar karın ağrısı ve sulu ishal şeklinde başlar.Birkaç gün içinde kanlı ishal, ateş yüksekliği şiddetli kolik ağrılar şeklinde buruntulu bir kolit oluşabilir. Ateş ilk günlerde genellikle görülmez, ancak kolit ve böbrek yetmezliği ile tabloya ateş eklenebilir. Hastalık pediatrik olgularla (5 yaş altı) çok yaşlılarda (65 yaş üstü), gebe kadınlarda ve sekonder bir hastalığı bulunanlarda çok daha ağır ve ölümcül seyreder. Erişkinlerin büyük bir çoğunluğunda kendi kendine iyileşebilen bir diare ( ishal ) görülürken küçük çocuk ve bebeklerle, yaşlıların %10'unda HÜS görülür. HÜS, akut bir böbrek harabiyetine (hemoliz sonucu açığa çıkan hemoglobin ve diğer sitokinlere bağlı olarak), bu ise hemodializ gereksinimi doğuran akut bir böbrek yetmezliğine ve kırmızı kan elemanlarının tahrip olması ile de gelişen ani kansızlığın tedavisi için ise yoğun bir transfüzyon ihtiyacına yol açar. Bu hastalıkta rutin/ampirik antibiyotik tedavisi yapılmamalı ve barsak hareketini durduran ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır! 

Bazı hastalarda HÜS kronik böbrek yetmezliği ile de sonuçlanabilir. Olguların %3-5'i tüm tedavi olanaklarına karşın kaybedilebilir. Ölümcül bir infeksiyondur. En sık bu duruma yol açan EHEC serotipi O157:H7 'dir. Şu anda Almanya' da başlayıp Avrupa' ya yayılan salgında ise etkin olan sero-tip O:104H:4 E coli serotipidir. 

Bulaşma yolları nedir? 
EHEC, et ve süt kaynağımız olan büyükbaş otobur hayvanların barsaklarında bulunur. Dış ortam koşullarına çok dayanıklı olduğundan doğal gübre kullanılan (genellikle organik tarım yapılan) bostanlarda yetiştirilmiş sebze ve meyvelerde de bulunabilir. Az sayıda ağız yolu ile alınan bir bakteri kitlesi bile (10-100 adet) hastalığa yol açabilmektedir. En sık görülen kaynaklar iyi pişmemiş ve dışkı ile kirlenmiş etlerden yapılan hamburger köfteleri, salam, iyi pişmemiş biftek, çiğ süt olmakla birlikte, Almanya' da tesbit edildiği gibi iyi yıkanmamış çiğ sebzelerden de (salatalık ve diğer yeşil salatalar) bulaşabilmektedir. Hastalanan kişilerin de dışkıları ile diğer insanlara bulaşabileceği bilinmektedir.

Nasıl korunulur?
Et ve süt gibi besinlerin kesilip hazırlanması sırasında sanitasyon koşullarına uyulması çok önemlidir. Etlerin iyi piştikten sonra yenmesi gerekir. Özellikle ülkemizde kurban kesimlerinin toprak üzerinde ve ilkel metodlarla yapılmaması gerekir. kesimler mutlaka mezbahalarda, sanitasyon önlemleri içinde yapılmalı, etlerin hayvanların barsak materyali ile kirlenmemesine çok dikkat edilmelidir. Ayrıca kokoreç gibi besinler bu salgın açısından çok büyük risk taşırlar. Süt ise mutlaka pastörize edilmeli, sokak sütçülerinden alınan sütler ise 20 dakika kaynatılmadan tüketilmemeli, özellikle de bebek ve küçük çocuklara verilmemelidir. Çiğ tüketilen salata, sebze ve meyveler çok iyi yıkanmalı, hatta uzun süre hijyenik olarak klorizasyondan geçirilmelidir. Çiğ et ve süte dokunulduğunda el yıkamaya özen gösterilmeli, çiğ etlerin kesilip parçalandığı alanlar (mutfak tezgahları, kaplar) mutlaka deterjan ve sıcak suyla yıkanmalı, aynı yerlere temizlik yapılmadan başkaca besinler konulmamalıdır.

Almanya'daki durum gerçek bir salgın mıdır?
Mayıs ayı başında Almanya'da diare ile seyreden gastroenterit ve bunu izleyen HÜS olgularında ciddi bir artış saptanmıştır. İstatistiklerin iyi tutulduğu, toplum sağlığının en önemli öncelikli kriterlerin başında geldiği bu ülkede, normalde yaklaşık 1000 EHEC bir yıl içinde saptanırken, 3 hafta içinde toplam 1200'ü aşkın hastada EHEC'e bağlı infeksiyonun bildirilmesi sağlık otoritesine alarm verdirmiş ve salgının tüm boyutlarıyla incelenmesine başlanmıştır. Mayıs ayı içinde sayıları binleri bulan hastanın hastanelerde yatarak izlenmekte olduğu ve bugüne kadar olguların 10'unun ölümle sonuçlandığı büyük bir açıklıkla bildirilmektedir. Hastaların dışkı örneklerinden EHEC O104:H4 izole edilmiştir. Tüm dünyada HÜS'e yol açan en sık serotip EHEC O157:H7 iken, Almanya' daki bu salgında EHEC O104:H4 sorumlu bakteri olmuştur. EHEC O157:H7 daha çok çocuklarda ve yaşlılarda ağır seyrederken bu yeni salgın suşu maalesef genç hastaları da ciddi olarak etkilemektedir. Kaynağın İspanya'dan getirtilen organik tarımla yetiştirilmiş salatalıklar başta olmak üzere çiğ tüketilen salata ve sebzeler olduğu en yüksek bir olasılıkla tahmin edilmektedir. Bir diğer yandan, HÜS tedavisinde kullanılabilecek etkin bir anti-toksik tedavi metodunun da (deneme aşamasında), bu molekülü üreten ilaç firmalarının maddi desteği ile, geniş olarak denenmekte olduğu bilgisi gelmektedir. 

Nasıl Tanı konulur?
Akut bir gastroenterit olarak başlayan hastalığın ilk anlarında sulu, lökosit içermeyen bir dışkı profili vardır. Dışkılama sayısı gittikçe artarak, verotoksin salınımının etkisiyle gözle görünür kanlı bir dışkı formasyonu oluşur. Agresif özelliği nedeniyle kolit meydana gelir ve dışkıda kanla birlikte lökositler de görülmeye başlanır. Toksin salınımı nedeniyle kırmızı kan hücrelerinde hemoliz başlar; perifeik yaymada bu hemolizin ağır bir tablosunu görmek, yüksek LDH seviyeleri tesbit etmek mümkündür. Akut böbrek yetmezliği ve buna bağlı biyokimyasal sonuçlar gözlenir. Dışkıdan O:104;H:4 serotipinde E.coli' lerin identifiye edilmesiyle ve/veya verotoksinin kendisinin (veya genetik materyalinin moleküler yöntemlerle tesbiti ile) tanı, kesin olarak konulur. Enteresan olarak O:104 H:4 E coli ESBL (extended spectrum beta-lactamase) positif bir bakteridir. 

Bu hastalık sırasında başka bir nedenle antibiyotik tedavisi gerektiren hastalarda hangi a.b.? 
Bu hastalık esnasında kontrendike olan antibiyotikler yukarıda sıralanmıştır. Ancak başka bir nedenle antibiyotik kullanımı endikasyonu doğar ise Karbapenemler ve Azithromisin/makrolid grubu' nun kullanılabileceği E-CDC tarafından bildirilmektedir.

TED Ankara Koleji Vakfı Okulları ,Taşpınar mah. 2800. cad. no:5 İncek, Gölbaşı Ankara | Telefon: 0312 5869000